بلاک چین (Blockchain) شبکهای است که با استفاده از تکنولوژیهای غیرمتمرکز (Decentralized) و رمزنگاری، تاریخچه تمام تراکنشهای انجام شده با داراییهای دیجیتال مانند بیت کوین را در یک دفتر کل دیجیتال و عمومی ذخیره میکند. امکان تغییر در اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین وجود ندارد و تمام اطلاعات ثبت شده در آن به صورت شفاف در اختیار کاربران قرار میگیرد. شبکه بلاکچین همان چیزی است که حذف بانکها و مؤسسات مالی از تراکنشهای داراییهای دیجیتال را امکانپذیر کرده و امنیت ارزهای دیجیتال را تضمین میکند؛ موضوعی که باعث شده داراییهای دیجیتال طرفداران زیادی پیدا کنند.
بلاک چینها بیشتر به دلیل نقش حیاتی در سیستمهای ارزهای دیجیتال برای حفظ یک رکورد امن و غیرمتمرکز در تراکنشها شناخته میشوند، اما موارد استفاده از آنها به ارزهای دیجیتال محدود نمیشود. بلاک چینها را میتوان برای تغییرناپذیر کردن دادهها در هر صنعتی مورد استفاده قرار داد. از آنها میتوان برای ایجاد برنامههای غیرمتمرکز (DApps)، سیستمهای مدیریت زنجیره تأمین، سیستمهای رایگیری و موارد دیگر استفاده کرد. فناوری بلاک چین این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را با ایجاد اعتماد، امنیت و کارایی متحول کند.
از زمان معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، استفاده از بلاک چین از طریق ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف، پیدایش دیفای (DeFi)، توکن های غیرقابل تعویض (NFT) و قراردادهای هوشمند (Smart Contract) افزایش یافته است.
در تعریف بلاک چین چنین آمده است: فناوری بلاکچین ساختاری است که سوابق معاملاتی (بلاکها) را به صورت پایگاهی از دادهها به نام «زنجیره یا Chain» در شبکهای از «گرهها یا Nodeها» که به صورت همتابههمتا (Peer-to-Peer) به یکدیگر متصل شدهاند، ذخیره میکند. به کل این مجموعه «دفتر کل دیجیتال یا Digital Ledger» میگویند. مفاهیمی که تا اینجا توضیح داده شد، ممکن است پیچیده به نظر برسد. به همین خاطر، در ادامه توضیح سادهتری از بلاکچین ارائه کنیم.
اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم بلاک چین چیست، باید آن را به صورت زنجیرهای بلند از دادهها در نظر بگیریم. دادهها در واقع شامل تراکنشهایی هستند که در شبکه انجام میگیرند. سوابق تراکنشها در بستههایی به نام بلاک ذخیره میشوند. هر بلاک بعد از تکمیل و تأیید اطلاعات آن، به انتهای زنجیره اضافه میشود. این زنجیره از بلاکها که به آن بلاک چین میگوییم در گرهها یا نودهای شبکه ذخیره میشوند. گرهها کامپیوترهایی هستند که وظیفه ذخیره کل اطلاعات شبکه را دارند و یک نسخه از تمام دادهها در آنها ذخیره میشود.